Złamanie kręgu lędźwiowego

Kręgosłup stanowi podstawę ludzkiego ciała – wykonuje istotne zadania statyczne, chroni narządy wewnętrzne, rdzeń kręgowy oraz umożliwia każdy ruch. Składa się z:

• 7 kręgów szyjnych,
• 12 kręgów piersiowych,
• 5 kręgów lędźwiowych,
• 5 kręgów krzyżowych (kości krzyzowej)
• 3-5 kręgów guzicznych (kości ogonowej).

Obszary te, wraz ze złożonym aparatem więzadłowym i mięśniowym, czynią kręgosłup funkcjonalnym i kompletnym systemem, który jest zdolny do skutecznego absorbowania obciążeń. Jednak w przypadku występowania osteoporozy, znacznego osłabienia mięśni czy innych nieprawidłowości, kręgosłup jest bardziej narażony na urazy.

Złamanie kręgosłupa w odcinku lędźwiowym u zdrowych osób

Choć zdrowy kręgosłup jest mniej narażony na złamanie kompresyjne, może do niego dojść w wyniku poważnego urazu. Najczęściej złamania kręgosłupa powstają w wyniku wypadków komunikacyjnych, skoków do wody, upadków z wysokości, czy aktywności sportowej.

Mięśnie w miejscu złamania nie mogą pochłonąć tak dużego uderzenia, dlatego kręg pęka w wyniku uderzenia i dochodzi do złamań kręgosłupa w obrębie wyrostka kolczystego, trzonu kręgowego lub jego łuku.

Złamania kręgosłupa lędźwiowego – rozpoznanie

W przypadku złamań w obrębie kręgosłupa lędźwiowego używa się następujących terminów:

• złamanie trzonu kręgowego,
• złamanie kompresyjne,
• złamanie zginające,
• złamanie pękające.

Friedrich Paul Magerl, który jest austriackim chirurgiem i pionierem chirurgii kręgosłupa, wprowadził w 1994 r. klasyfikację w celu skuteczniejszej diagnozy urazów kręgosłupa piersiowego oraz lędźwiowego. Podzielił on złamanie kompresyjne kręgu na trzy typy:

• Typ A – złamanie kręgosłupa spowodowane uciskiem w wyniku ściśniętych kręgów. Dotyczy to zwłaszcza przedniej części kręgu.
• Typ B – złamanie kręgosłupa w wyniku urazu powodującego rozproszenie. Dzieje się tak, gdy moment obrotowy powoduje pękanie kręgu w kierunku poprzecznym. W przypadku złamań wysokoenergetycznych uraz najczęściej występuje w okolicy tylnej części kręgosłupa.
• Typ C – tego typu złamania najczęściej występują podczas rotacji i mogą dotyczyć nawet więzadeł podłużnych lub krążków międzykręgowych.

Złamanie kręgosłupa lędźwiowego – najczęstsze przyczyny

Złamanie kręgosłupa lędźwiowego może być spowodowane różnymi czynnikami. Oto kilka najczęstszych przyczyn złamań kompresyjnych kręgosłupa:

• Wypadki samochodowe – wypadki drogowe, zwłaszcza te z dużą prędkością lub z dużymi siłami uderzenia, mogą prowadzić do złamań kręgosłupa lędźwiowego. Nagłe przyspieszenie lub zatrzymanie pojazdu wywołują bowiem dużą siłę kompresji, przez co dochodzi do złamania kręgu.
• Upadki – upadki z dużej wysokości, na przykład z drabiny lub schodów mogą prowadzić do złamań kompresyjnych kręgosłupa lędźwiowego.
• Urazy sportowe – niektóre sporty, takie jak narciarstwo, snowboarding, gimnastyka, jazda na rowerze czy piłka nożna, niosą za sobą pewne ryzyko urazów. Kręgi lędźwiowe są narażone na uszkodzenie poprzez nagłe ruchy, zderzenia lub upadki podczas aktywności sportowej.
• Przemoc fizyczna – do złamań kompresyjnych kręgosłupa lędźwiowego może przyczynić się również przemoc fizyczna.
• Osteoporoza – należy do chorób zmniejszających wytrzymałość kości. Osoby cierpiące na osteoporozę są bardziej podatne na złamania kręgosłupa lędźwiowego, które mogą wystąpić nawet przy niewielkim urazie lub nagłym ruchu.
• Choroby nowotworowe – niektóre nowotwory, zwłaszcza te zlokalizowane w obrębie kręgosłupa, mogą prowadzić do osłabienia kości i zwiększać ryzyko złamań kręgosłupa lędźwiowego.
• Zaburzenia metaboliczne – takie jak osteomalacja czy choroba Pageta, mogą wpływać na zdrowie kości i również zwiększają ryzyko urazów.

Należy pamiętać, że każdy przypadek jest unikalny, a przyczyny złamań kręgosłupa lędźwiowego mogą się różnić w zależności od sytuacji. W przypadku podejrzenia złamania zawsze należy skonsultować się z lekarzem i udać się na SOR lub wezwać pogotowie.

Złamanie kręgów – objawy

Ból, w zależności od lokalizacji złamań kręgosłupa, może występować nad uszkodzonym kręgiem i sąsiadującymi segmentami kręgosłupa. W przypadku zaawansowanych złamań pacjentom najczęściej towarzyszą zaburzenia neurologiczne w wyniku ucisku rdzenia kręgowego, co może skutkować utratą funkcji motorycznych lub osłabieniem czucia.

W zależności od zaangażowanych struktur mogą wystąpić zaburzenia czuciowe w wyniku naruszenia rdzenia kręgowego (np. mrowienie lub drętwienie, promieniowanie do rak i nóg). O ile kręgosłup lędźwiowy szybko wykazuje objawy złamania, to w przypadku uszkodzenia odcinka piersiowego dolegliwości bólowe czasami pojawiają się nawet po kilku dniach.

Leczenie złamań kręgosłupa – diagnostyka

Najważniejszym etapem jest wywiad z pacjentem, który powinien wytłumaczyć lekarzowi, w jakich okolicznościach doszło do urazu. Po wywiadzie specjalista przeprowadza dokładne badanie fizykalne i neurologiczne. Na podstawie tych informacji można skierować pacjenta na bardziej szczegółowe badania.

Przede wszystkim wykorzystuje się obrazowanie rentgenowskie, tomografię komputerową oraz rezonans magnetyczny (MRI). Wówczas lekarz może obejrzeć złamanie kręgów i ocenić, czy nie doszło do naruszenia rdzenia kręgowego lub nerwów obwodowych. Na podstawie badań zostaje podjęta decyzja o dalszym leczeniu.

Badanie kliniczne ma na celu ustalenie, czy pacjent może stać i chodzić, co pozwala sprawdzić deficyty neurologiczne, nerwy czaszkowe, wrażliwość i funkcje motoryczne. Możliwe jest zdiagnozowanie stabilnego lub niestabilnego złamania kręgów. Około 85% wszystkich złamań kręgosłupa to złamania stabilne, gdzie nie zawęża się kanał kręgowy i uraz nie stanowi zagrożenia dla tkanek miękkich, czy więzadeł.

Jednak w przypadku podejrzenia złamania niestabilnego, kręgosłup jest narażony na niebezpieczeństwo, a nawet uszkodzenie rdzenia kręgowego. Są to na przykład urazy powodujące rozproszenie i urazy rotacyjne.

Operacyjne leczenie kręgosłupa

Leczenie zachowawcze to np. unieruchomienie czy fizjoterapia. Jednak poważniejsze złamania wymagają interwencji chirurgicznych, takich jak:

• stabilizacja,
• wymiana trzonu kręgu,
• wertebroplastyka,
• kifoplastyka.

Decyzja o rodzaju leczenia jest podejmowana w zależności od stopnia zaawansowania złamania. W niektórych przypadkach konieczna jest wymiana trzonu kręgu, jednak wszystko zależy od charakteru urazu.

W skomplikowanym złamaniu kręgów z przesuniętymi krawędziami złamań lub drzazgami wykorzystuje się np. mikrochirurgię w celu odciążenia struktur nerwowych. W niektórych przypadkach konieczne są odpowiednie środki stabilizacji, czyli spondylodeza. Chirurdzy wykonują blokowanie (usztywnienie, stapianie oraz płytkowanie) kręgosłupa lędźwiowego. Leczenie chirurgiczne jest niezbędne, aby umożliwić szybką zmianę ustawienia i stabilizację kręgosłupa, co ma na celu zmniejszenie nacisku na nerwy.

Operacje kręgosłupa lędźwiowego – Szpital Żywiec

Szpital w Żywcu zapewnia odpowiednią opiekę pacjentom w przypadku złamań kręgów odcinka lędźwiowego. Nasi specjaliści mogą dokładnie ocenić stopień urazu oraz szybko podjąć decyzję o dalszym leczeniu. Stosujemy zarówno metody zachowawcze, jak i chirurgiczne (z uwzględnieniem małoinwazyjnych operacji), aby zapewnić pacjentom jak najszybszy powrót do zdrowia. Operacje kręgosłupa w Szpitalu Żywiec wykonywane są zarówno w ramach kontraktu z NFZ, jak i prywatnie.

Treści z serwisu szpitalzywiec.pl mają charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny i nie mogą zastąpić kontaktu z lekarzem lub innym specjalistą. Przed zastosowaniem się do porad z zakresu wiedzy specjalistycznej, w szczególności medycznych, zawartych w serwisie szpitalzywiec.pl należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem.